همه چیز درباره عرقیات گیاهی
امروزه، پیشرفت علم پزشکی و کشف بیشتر عوارض جانبی ناشی از داروهای شیمیایی، موجب افزایش مصرف گیاهان دارویی به جای داروهای شیمیایی شده است. به همین دلیل بر اهمیت استفاده از گیاهان دارویی برای درمان اکثریت امراض تاکید بیشتری می شود. امروزه، علارغم آنکه داروهای گیاهی اثر درمانی کند تری نسبت به داروهای شیمیایی دارند به آن اعتماد کرده و با استفاده از آن خود درمانی می نمایند.
عرقیات گیاهی از پر کاربرد ترین فرآورده های گیاهان دارویی بوده، از نوشیدنی های پر طرفدار برای درمان بسیاری از بیماری ها محسوب گشته، از گذشته های دور مورد استقبال عموم قرار می گرفته است.
عرقیات گیاهی در واقع نوع ضعیف شده اسانس ها هستند که بیشترین تاثیر را به هنگام دو آتیشه شدن دارند. عرقیات دو آتشه بطور کامل در آب حل شده، از مرغوب ترین نوع عرقیات محسوب می شوند که مزه و بوی تلخ تر و تند تر نسبت به سایر عرقیات دارند. طبع عرقیات سرد یا گرم بوده، مصرف متعادل آنها برای مصرف کننده هیچ گونه عوارضی را به همراه نخواهد داشت.
تولید عرقیات گیاهی
در کشور ما بدلیل شرایط آب و هوایی مساعد، بستر مناسبی برای رشد گیاهان دارویی کمیاب وجود دارد. ایران دارای حدود 8000 گونه گیاهی است که از این بین 2300 گونه دارای خواص دارویی هستند که بسته به نوع اقلیم، مناسب برای تکثیر و پرورش بصورت پراکنده می باشند. فرآوری این گیاهان دارویی علاوه بر آنکه به سرمایه زیادی احتیاج ندارد، می تواند ارزش افزوده ایجاد نموده، فرصت شغلی مناسبی مخصوصا برای جوامع روستایی ایجاد نماید.
بزرگترین تولید کنندگان عرقیات گیاهی در جهان
امروزه ایران به عنوان بزرگترین تولیدکننده این عرقیات در دنیا مطرح بوده، با توجه به شرایط آب و هوایی ایده آل و بهره مندی از پتانسیل های نهفته در این حوزه، می توان بخش عظیمی از درآمد های غیر نفتی را از طریق صادرات عرقیات و اسانس های گیاهی نصیب کشور نمود.
مراحل تولید عرقیات گیاهی
اولین مرحله از تولید عرقیجات گیاهی، جوشاندن آب و ماده معطر که همان گیاه است می باشد. پس از تبخیر آب، عملیات سرد کرد بخار یا همان تقطیر را به صورت سنتی یا صنعتی شروع می کنند. در طی این مرحله اسانس و رایحه گیاه داخل مولکول های آب نفوذ نموده، در اصطلاح علمی، آب معطر مقطر تولید می شود. آب معطر بدست آمده را، ما ایرانی ها عرق گیاهی یا «طبی» می نامیم که علاوه بر طعم و عطر عالی، خواص بی نظیری نیز در جهت حفظ سلامت بدن دارند.
شیوه مصرف عرقیات گیاهی
بطور کلی عرقیجات گیاهی سریع الاثر بوده، طبیعتا زود هم تاثیر خود را از دست می دهند. بنابراین اگر بطور مثال همیشه شاداب هستید اما ساعاتی از روز احساس خستگی و بی حالی داشتید، می توانید از عرق های گیاهی برای رفع مشکل خود استفاده کنید.
در مورد بیماری های مزمن، بهتراست ازجوشانده (دم کرده) یا اشکال دیگر گیاهان دارویی استفاده کنید، زیرا برای درمان این بیماری ها باید حجم زیادی از عرق را مصرف نمود، که مصرف مکرر عرقیات گیاهی (به دلیل خواص بسیار زیاد و قوی) در طول روز توصیه نمی شود.
تفاوت مصرف عرقیات گیاهی در افراد مختلف
برای استفاده از عرقیجات باید به طبع خود توجه کنید و هماهنگ با طبع و مزاجتان عرقیات متضاد با طبع خود را مصرف کنید تا طبع شما را تعدیل و اصلاح نماید.
انواع عرقیات گیاهی
عرقیات گیاهی به دو دسته عرقیات گیاهی با طبع گرم و عرقیات گیاهی با طبع سرد تقسیم می گردند.
عرقیاتی که طبع گرم دارند:
عرق آویشن
عرق آویشن خون را رقیق، بدن و معده را تقویت و از ترش کردن جلوگیری می کند. همچنین اشتها آور بوده، برای درمان بیماری هایی مثل آسم، سوءهاضمه، عفونت های کلیوی، برونشیت، نقرس و سیاتیک بسیار مفید عمل نموده، برای تقویت بینایی، رفع درد و تشنج و سرماخوردگی نیز موثر است.
شیوه مصرف:
برای این منظور عرق را بعد از هر غذا نصف استکان میل کنید.
عرق اترج
این عرق کلسیم فراوانی داشته، غم و غصه را از بین می برد. همچنین اسهال کودکان را درمان و سموم را از کبد پاک می کند. تاثیرات اثبات شده آن بر تقویت قلب و معده نیز بی نظیر است.
شیوه مصرف:
برای استفاده از این عرق قبل از هر غذا نصف استکان از آن را میل کنید.
عرق اسطوخودوس
موثر در درمان انواع سردرد، سرگیجه، ضربه های مغزی، لرزش اعضای بدن، عصبانیت و فراموشی است. نقرس و بیماری های کلیه و کبد را تسکین داده، عفونت های مجاری تنفسی را درمان می کند. همچنین آرام بخش و خواب آور نیز می باشد.
شیوه مصرف:
برای مصرف این عرق آن را روزی سه مرتبه هر بار نصف استکان نوش جان کنید.
عرق بابونه
این عرق خواص شگفت انگیزی در درمان سردردهای میگرنی داشته، اختلالات قاعدگی را تنظیم و تب های بلغمی، عفونی، سودایی و عفونت های دردناک را تسکین می دهد. این عرق بی نظیر، نیرو زا بوده، یبوست و بلغم را رفع و پوست و مو را تقویت می کند.
شیوه مصرف:
این عرق را قبل از غذا به میزان یک استکان میل کنید. توجه داشته باشید که مصرف این عرق بطور مداوم برای خانم های باردار مضر می باشد.
عرق بادرنجبویه
این عرق از قدیم الایام برای تقویت قلب و انبساط روح بکار می رفته است. خواص ضد افسردگی و آرام بخشی داشته، گرفتگی های عضلانی، تپش قلب، فشار خون پایین، سر گیجه، سر درد های یک طرفه و درد عصبی دندان را رفع می کند. از دیگر خواص آن می توان به تاثیرات نشاط آور، خون ساز بودن، ضد درد مفاصل، ضد قولنج، تقویت حافظه، نیرو دهنده قوای جنسی و …. اشاره نمود.
شیوه مصرف:
یک فنجان از این عرق را در یک لیوان آب مخلوط، روزی 3 مرتبه مصرف نمایید.
عرق برگ گردو
از جمله خواص عرق برگ گردو، موثر بودن در در مان نقرس، ورم مفاصل و لوزه و بیماری های پوستی است. همچنین قند خون را پایین آورده، انگل را دفع می کند.
شیوه مصرف:
قبل از هر غذا یک استکان از آن را نوش جان کنید.
عرق بومادران
این عرق می تواند در درمان ورم معده و روده، گرفتگی عضلات در اطراف قلب، خواب رفتن دست ها و تصفیه خون تاثیر بسزایی داشته باشد. این عرق بی نظیر، نیرو بخش بوده و اختلالات قاعدگی را درمان می کند. همچنین این عرق خاصیت ضد تشنج و تب بر را نیز داراست.
شیوه مصرف:
برای مصرف این عرق بعد از غذا یک استکان میل کنید.
عرق بهار نارنج
عرق بهار نارنج به عنوان آرام بخش به خوبی عمل نموده، بی خوابی را درمان وخواص ضد افسردگی، ضد تشنج و ضد هیستری دارد. قلب و اعصاب را تقویت کرده، موجب افزایش متابولیسم بدن می گردد.
شیوه مصرف:
این عرق را شب ها قبل از خواب یک فنجان مصرف کنید.
عرق پونه
از جمله خواص این عرق معطر: تاثیرات خلط آور، اشتها آور، رفع سوزش معده و سکسکه، ضد اسهال، ضد سرفه بودن و باد شکن بودن و … می باشد.
شیوه مصرف:
برای مصرف این عرق بعد از هر غذا نصف استکان میل کنید. لازم به ذکراست که خانم های باردار از مصرف مداوم این عرق خودداری کنند.
عرق تره
عرق تره سینه را نرم کرده، ضد سرفه و خلط آور است. التهابات دستگاه تنفسی و ورم های آن را درمان نموده، به هضم غذا کمک می کند. مانع سقط جنین شده، ترشحات رحم را پاک می کند. در معالجه بواسیر و بادهای غلیظ شکمی بسیار مفید بوده، منجر به زیبایی و لطافت پوست می شود.
طریقه مصرف:
بعد از هر وعده غذا یک استکان میل کنید.
عرق چهل گیاه
عرق چهل گیاه معده را تقویت نموده، از ترش کردن و دردهای ناشی از سرد مزاجی جلوگیری می کند. هضم غذا را آسان و دل پیچه را رفع می نماید.
شیوه مصرف:
عرق چهل گیاه را برای حفظ سلامتی دستگاه گوارش، بعد از هر غذا نصف استکان میل کنید.
عرق دارچین
این عرق معده و اعصاب را تقویت نموده، بوی بد دهان را از بین می برد. همچنین ترس، وسواس و جنون را از بین می برد.
شیوه مصرف:
بعد از هر وعده غذا یک استکان میل کنید
تذکر: مبتلایان به فشارخون از مصرف آن خود داری کنند.
عرق رازیانه
عرق رازیانه در درمان قولنج بسیار موثر بوده، ضد نفخ و بادشکن بوده بلغم را رفع می نماید. همچنین قاعده آور بوده هورمون های زنانه و شیر مادر را زیاد می نماید.
شیوه مصرف:
یک فنجان از آن را قبل از هر وعده غذایی میل کنید. لازم به ذکر است که بعلت دارا بودن هورمون های زنانه، آقایان از مصرف مداوم این عرق پرهیز نمایند.
عرق زنیان
از خواص این عرق ضد عفونی کننده قوی معده، ضد نفخ، قارچ و انگل بوده، برای رفع اعتیاد و مضرات آن بسیار نافع است. همچنین رطوبت بدن و معده را دفع نموده، ضد اسهال می باشد. جهت درمان فلج و رعشه نیز بسیار مفید است.
طریقه مصرف:
بعد از هر وعده غذایی نصف استکان میل شود.
عرق سنبل الطیب
این عرق از مفید ترین عرق ها برای خواب راحت و با کیفیت بوده، به عنوان آرام بخش و داروی ضد افسردگی عمل نموده، بر افزایش تمرکز افراد اثر گذاشته، در رفع سردرد و تقویت بینایی بسیار مفید است.
شیوه مصرف:
برای بهره مند شدن از این خواص درمانی، آن را پس از هر وعده غذا و شب هنگام خواب مصرف کنید
عرق سیر
رطوبت بدن و معده و کرم معده را دفع نموده، به هضم غذا کمک می کند. اشتها آور بوده، دستگاه تنفسی و گوارش را ضد عفونی می کند. همچنین از سفید شدن مو و موخوره جلوگیری نموده، فشار خون را پایین و رنگ چهره را باز می کند.
شیوه مصرف:
این عرق را بعد از غذا به میزان یک استکان میل کنید. توجه داشته باشید این عرق بویی از سیر در دهان شما باقی نمی گذارد.
عرق شوید
عرق این گیاه در درمان سوء هاضمه، نفخ (خصوصا برای کودکان) و اسپاسم، چربی سوزی، لاغری یا کاهش وزن، درمان کبد چرب، درمان فشار خون و بهبود قلب موثر بوده، قاعده آور است و سکسکه را رفع می کند.
شیوه مصرف:
بعد از هر غذا نصف لیوان مصرف کنید.
عرق شیرین بیان
از جمله خواص این عرق: درمان زخم معده و اثنی عشر، تقویت دستگاه گوارش، برطرف کردن عفونتهای ریه و کلیه، ضد سرفه، خلط آور، نرم کننده سینه و باز کننده صدا، از بین برنده یبوست و بواسیر می باشد.
طریقه مصرف:
قبل از هر غذا یک استکان و بعد از هر غذا نصف استکان میل شود.
عرق کلپوره
این عرق نیرو بخش، اشتها آور، ضد تشنج، دل درد و استفراغ بوده، آسم را تسکین می دهد. تب بر و ضد جوش و خارش بوده، اختلالات عصبی و اعمال کلیه را تنظیم می کند.
طریقه مصرف:
بعد از هر وعده غذایی یک استکان میل شود.
عرقه گزنه
این عرق التهاب، سیستم ایمنی ضعیف، سوء هاضمه، حساسیت های فصلی، خارش پوست و …. را بر طرف می نماید. همچنین درمان درد عضلات، سلامت قلب و عروق، حفظ سلامت کلیه ها، بهبود گوارش، سلامت استخوان ها، سم زدایی، تنظیم قاعدگی و …. از دیگر خواص عرق گزنه به شمار می آیند.
طریقه مصرف:
قبل از هر وعده غذایی یک استکان میل شود.
عرق گل گاوزبان
این عرق آرام بخش بوده، دلهره، اضطراب و وحشت را از بین می برد، اعضای بدن را تقویت نموده، روح را نشاط می بخشد. همچنین سودا و صفرابر بوده، معالج گریپ و برونشیت است. تنگی نفس را رفع نموده، یرای افراد مبتلا به وسواس بسیار مفید است.
طریقه مصرف:
صبح و ظهر قبل از هر وعده غذا یک استکان و شب موقع خواب یک استکان میل شود. ضمنا اگر با عرق سنبل الطیب مصرف شود خواب آور بسیار خوبی است.
عرق مرزنجوش
عرق مرزنجوش معده را تقویت نموده، دل درد و سوئئ هاضمه را برطرف می کند. آرام بخش و باد شکن بوده، ضد تشنج و میگرن بوده، زکام و آب ریزش بینی را رفع می کند.
شیوه مصرف:
بعد از هر وعده غذایی یک استکان میل شود. جهت رفع زکام و آب ریزش بینی روزی دو مرتبه همراه با کمی آب گرم استنشاق کرده و شبی یک بار بخور دهید.
عرق میخک
آرام‌بخش، تنظیم کننده قاعده، تقویت‌کننده لثه و معده و ضد انگل، مسکن سر درد و دندان درد می باشد.
شیوه مصرف:
بعد از هر وعده غذایی نصف استکان میل شود.
عرق نعنا
مقوی برای معده، خون ساز، اشتها آور، رافع دل درد و دل پیچه، ضد تشنج، باد شکن، رفع گرما زدگی اطفال، رفع سکسکه و … از جمله خواص این عرق هستند.
شیوه مصرف:
بعد از هر وعده غذایی یک استکان میل شود.
عرق هل
عرق هل را، تقویت کننده ی بدن، انرژی زا و نیز خوشبو کننده ی دهان معرفی نموده اند. همچنین عنوان شده است که عرق هل برای رفع بیماری های چشم مفید بوده، خاصیت باد شکن دارد. از این عرق برای معطر نمودن غذا و شربت نیز استفاده های فراوانی می شود.
شیوه مصرف:
روزانه نصف فنجان مصرف نمایید.
عرق یونجه
اشتهاآور، چاق‌کننده، حاوی انواع ویتامین‌ها، مفید برای کودکان، تقویت‌کننده بدن و برطرف‌کننده لرزش‌های ناشی از بیماری پارکینسون می‌باشد. همچنین مفید برای ترک اعتیاد است.
شیوه مصرف:
یک ساعت قبل از غذا به مقدار نصف لیوان مصرف شود.
عرقیات با طبع سرد
عرق برگ مورد
این عرق برای تقویت موی سر، رفع ریزش مو مخصوصا موهای چرب، رفع خارش و سوزش بدن و درمان جوش صورت بسیار مفید بوده، تنگی نفس را رفع می کند. سیستم تنفسی را ضد عفونی نموده، سرفه را برطرف می نماید. همچنین غرغره کردن آن در دهان، ضد عفونی کننده دهان و گلو بوده و ضد خونریزی های داخلی است.
طریقه مصرف:
جهت درمان امراض داخلی، قبل از هر وعده غذایی یک استکان میل شود.
جهت ریزش مو نیز، هر شب کمی روی موها ریخته کاملا ماساژ دهید.
جهت رفع خارش و جوش صورت روی جوش ها یا بدن بمالید
عرق برگ چنار
چاق کننده، تب بر، ضد آسم، رفع ضعف اعصاب، تسکین درد و ورم مفاصل ناشی از گرمی مزاج از جمله خواص این عرق است. همچنین مالیدن آن به پوست و بدن جلا می دهد.
طریقه مصرف:
قبل از هر وعده غذایی یک استکان میل شود.
عرق بید
تقویت معده، آرام بخش، تقویت قلب، ضد تشنج، تب بر، درمان یرقان و سردرد ، تسکین دهنده دردهای تناسلی، لطافت کننده موی سر و رفع شور سر از خواص این عرق بی نظیر است.
طریقه مصرف:
جهت درمان امراض داخلی قبل از هر وعده غذایی نصف لیوان میل شود.
جهت درمان مشکلات پوست سر: شبی یک بار موها را با این عرق درمانی بخوبی ماساژ دهید.
عرق کاسنی
عرق کاسنی از جمله عرقیات مفید برای تقویت پوست، کلیه و کبد بوده، خون را تصفیه می کند. حرارت را پایین آورده، رگ ها را باز می کند. سرشار از ویتامین ث بوده، تب بر و کاهش دهنده درد مفاصل است. همچنین مصرف این عرق در دوران بارداری نوزاد را زیبا و خوش آب و رنگ کرده، زایمان را آسان می نماید.
طریقه مصرف:
قبل از هر وعده غذایی یک لیوان میل شود.
عرق خارشتر
این عرق، سنگ کلیه و مثانه را دفع نموده، کلیه ها را شستشو داده، برای سلامتی کلیه ها و سیاه سرفه بسیار مفید است.
طریقه مصرف:
قبل از هر وعده غذایی یک استکان و در مواقع درد کلیه یا احساس سنگ در کلیه و مثانه به جای آب میل کنید.
عرق خرفه
تب بر، تصفیه کننده خون، رفع تشنگی، رفع سوزش لوله مری و دهانه معده (بر اثر ترش کردن غذا)، درمان سرفه های مزمن، مفید جهت مبتلایان به گواتر، بر طرف کننده سردردهای میگرنی، صفرا بر، درمان خونریزی های نامنظم زنانگی بوده، اشتها آور و چاق کننده نیز می باشد. همچنین جهت درمان بو اسیر نیز بسیار مفید است.
طریقه مصرف:
قبل از هر وعده غذایی یک استکان میل شود.
عرق شلتوک
این عرق پیاز موی سر را تقویت نموده، مانع ریزش مو می شود. از سفید شدن موهای سر جلو گیری و برای اضافه وزن نیز مفید می باشد.
طریقه مصرف:
قبل از هر وعده غذایی یک لیوان میل شود.
عرق کیالک
این عرق برای بیماری های قلبی از قبیل تپش قلب، انسداد عروق، سخت شدن رگ ها و.. مفید است. همچنین معده را تقویت نموده، صفرا بر است و تشنج و اسهال را درمان می کند.
طریقه مصرف:
قبل از صرف هر وعده غذا یک استکان میل شود.
عرق گشنیز
مقوی مغز و قلب، رفع خفقان وسواس و هیستری، تقویت معده، ضد عفونی کننده مجاری ادرار، میکروب کش، رفع جوش و آفت دهان از طریق شستشوی دهان با این عرق، محکم کننده لثه و پیشگیری از خونریزی آن.
طریقه مصرف:
بعد از هر غذا یک استکان میل شود.
تذکر: از مصرف زیاد آن خودداری شود.
عرق خارخاسک
عرق خارخاسک کلیه ها را ضدعفونی و سنگ کلیه و مثانه را خرد می نماید. درد کلیه را تسکین و قولنج را درمان می کند. همچنین شهوت را نیز زیاد می نماید.
طریقه مصرف:
قبل از هر غذا یک استکان میل نموده، در مواقع درد کلیه به جای آب مصرف شود.
عرقیات با طبع معتدل
عرق شاه تره (شاطره)
از خواص این عرق می توان تصفیه خون، صفرا بر، تب بر، رفع یرقان، تقویت پوست و کبد، ادرار آور و پیشگیری از خونریزی لثه را نام برد.
طریقه مصرف:
قبل از هر غذا یک لیوان میل شود.
عرق ریحان
موثر در جهت رفع خفقان قلب، ضعف معده، نفخ، تقویت دستگاه گوارش، گزیدگی حشرات، رفع سردرد های عصبی و میگرن و همچنین برطرف کننده زخم های دهان و التیام دهنده زخم ها است.
شیوه مصرف:
روزی نصف استکان میل نمایید.
عرق بیدمشک
قلب را تقویت، گرفتگی و خفقان قلب را برطرف می نماید. وضعیت عمومی بدن را تقویتف از فشار خون نیزجلوگیری می کند.
طریقه مصرف:
قبل از هر غذا یک استکان و یا به صورت شربت میل شود.
عرق شاه اسپرم
این عرق معده را تقویت نموده، باد شکن است. دهان و دستگاه گوارش را ضد عفونی و دل درد را درمان می کند. بوی بد سیر و پیاز را از بین برده، سردرد های یک طرفه و عصبی را درمان، سرفه و آنژین را برطرف می کند. همچنین التهابات دستگاه مجاری اداری را از بین برده، برای افرادی که در سفر دچار سردرد و استفراغ با وسایل نقلیه می شوند نیز نافع است.
طریقه مصرف:
بعد از هر غذا یک استکان میل شود.
ممنوعیت های مصرف عرقیات گیاهی
به افرادی که طبع تر داشته، بدن آنها دارای رطوبت بالایی باشد و معده آنها مرطوب بوده، نفخ و ترش می کنند، استفاده از عرقیات توصیه نمی شود. هم چنین افرادی که مشکلات کلیوی دارند، بدلیل ادرار آور بودن عرقیجات نباید بطور مکرر از عرقیات گیاهی استفاده نمایند. خانم های باردار و کسانی که دارو مصرف می کنند برای استفاده از انواع عرقیات با پزشک خود مشورت کنند.
شرایط نگهداری از عرقیات و شربت‌های گیاهی
برای حفظ خاصیت و فواید عرقیات گیاهی آن ها را در ظروف شیشه‌ای تیره رنگ یا آلومینیومی نگه داری نموده، درب آن را بطور کامل ببندید. معمولا از یک تا سه سال، تاریخ مصرف عرقیات گیاهی می باشد.
مجموعه بزرگ تحفینو با هدف ایجاد تولیدات با کیفیت و سالم غذایی و ترویج فرهنگ تغذیه سالم، محصولات مرغوب و ارگانیک برترین باغ های نمونه استان ها را جمع آوری نموده تا به بهترین و راحت ترین شیوه ممکن به دست شما مصرف کننده گرامی برساند.
